11 lutego 2020 r. obchodzimy Dzień Bezpiecznego Internetu. To ważna data w kalendarzu działań na rzecz edukacji w tym zakresie. Internet, oprócz korzyści pozwalających na zaspokojenie potrzeb rozwojowych nastolatków, stwarza też wiele zagrożeń. Raport dotyczący bezpieczeństwa dzieci w Internecie wskazuje w szczególności na szkodliwość kontaktów z niebezpiecznymi treściami (np. pornografia, treści zachęcające do stosowania używek), cyberprzemoc - publikowanie ośmieszających lub poniżających zdjęć lub filmów, nękanie, szantażowanie i straszenie, wyłudzenia, oszustwa, a także uzależnienie od Internetu. Niestety, zdaniem lekarzy i psychologów, ucieczka w Internet, to często objaw głębszych trudności dzieci i młodzieży. Problemami maskowanymi ucieczką w wirtualny świat mogą być, m.in.: depresja, nieśmiałość, niska samoocena, funkcjonowanie w grupie rówieśniczej, nieradzenie sobie ze stresem, obecna sytuacja życiowa, zdrowie psychiczne i somatyczne, zaburzenia lękowe. Tak więc, jak wynika z badań najczęściej nadmierne używanie komputera jest próbą poradzenia sobie z jakimś codziennym, ważnym problemem. To ucieczka, która daje tylko chwilową ulgę, a problem narasta. W tym przypadku niezbędna może być terapia psychologiczna. Dlatego też bardzo ważna jest trafna diagnoza, obejmująca szerszy kontekst niż tylko używanie komputera. Warto odpowiedzieć sobie wstępnie na osiem pytań opracowanych przez pionierkę badań nad uzależnieniem od Internetu – Kimberly Young:
- Czy czujesz się zaabsorbowany Internetem (myślisz o poprzednich sesjach korzystania z sieci lub czekasz na następne)?
- Czy odczuwasz potrzebę zwiększania czasu spędzanego w Internecie, aby było to dla ciebie satysfakcjonujące?
- Czy podejmowałeś już wielokrotne nieudane próby kontrolowania, ograniczania lub zaprzestania korzystania z Internetu?
- Czy czujesz wewnętrzny niepokój, depresyjny nastrój lub rozdrażnienie, gdy próbujesz ograniczyć lub zaprzestać korzystania z Internetu?
- Czy zdarza ci się spędzać w Internecie więcej czasu, niż pierwotnie zaplanowałeś?
- Czy zdarzało się ryzykować utratę ważnych relacji z innymi ludźmi lub możliwości edukacyjnych, czy zawodowych w związku ze spędzaniem zbyt długiego czasu w Internecie?
- Czy zdarzało ci się oszukiwać bliskich, terapeutów lub inne osoby, w celu ukrycia swego nadmiernego zainteresowania Internetem?
- Czy używasz Internetu w celu ucieczki od problemów albo po to, aby uniknąć nieprzyjemnych uczuć (np. poczucia bezradności, winy, niepokoju lub depresji) lub je złagodzić?
- zanik więzi rodzinnych i rówieśniczych,
- szkodliwe bodźce: psychiczne i erotyczne,
- przemoc fizyczną, słowną,
- rozwój popędów seksualnych,
- zaniedbywanie obowiązków,
- popadanie w uzależnienia (największe zagrożenie),
- rezygnację z dotychczasowych zainteresowań,
- zobojętnienie na widok scen przemocy, niewłaściwe wzorce, naśladowanie scen przemocy itd.
/Małgorzata Goryniak/
